Calvijn Reizen -

Johannes Calvijn (Jean Calvin of Cauvin, geboren 10 juli 1509 – Noyon – Noord-Frankrijk; overleden in Genève in 1564) wordt buiten zijn geboorteland duidelijk meer geëerd dan in Frankrijk dat het Katholicisme bleef aanhangen (‘Parijs is wel een misje waard’). De Franse vorsten vervolgden de aanhangers van de Hervorming.  Vooral in de tijd van Lodewijk XIV tot de Franse revolutie was men als protestant zijn leven nooit zeker. Denk aan de grote uittocht van de Hugenoten. Ook Calvijn zelf moest zijn vaderland ontvluchten om aan de brandstapel te ontkomen.

 

Calvijn kwam uit een vroom gezin. Vooral zijn moeder had een grote invloed op hem en zijn godsvrucht. Hij studeerde eerst rechten en letteren. Al op 20-jarige leeftijd schrijft hij zijn eerste boek – een uitleg over het werk van Seneca. Op 24-jarige leeftijd wordt hij gegrepen door het werk van Maarten Luther, en besluit zich te verdiepen in de reformatie en theologie. In 1934 gaat hij over tot het Protestantisme. Daarna gaat het snel. De eerste uitgave van zijn grote werk De Institutie verschijnt al in 1536 in Basel, waar hij dan woont. In datzelfde jaar verhuist hij naar Genève waar hij meewerkt aan de Reformatie, maar weer moet vertrekken (intussen predikant geworden) in 1538 na felle meningsverschillen over de ware leer. Van dat jaar tot 1541 verblijft hij in Straatsburg, waar hij trouwt, een protestantse liturgie ontwerpt, en waarvan de berijmde psalmen één van zijn grote bijdragen wordt aan de Reformatie. Luther heeft hij nooit ontmoet, maar Luthers rechterhand Philippus Melanchton en Martin Bucer hebben in Straatsburg langdurige discussies met hem.

 

Van 1541 tot zijn dood in 1564 woont hij weer in Genève (tweede verblijf in die stad). Wij besteden veel aandacht in 2008 en 2009 (500 jaar na zijn geboorte) aan Calvijn. Ook voor hem vindt de laatste paar jaar weer een enorme herwaardering plaats. Zijn werken die in het Latijn en Frans waren geschreven worden opnieuw vertaald, en van nieuwe uitleg voorzien. Men leest Calvijn weer in zijn eigen woorden.

 

Net zoals Luther van essentieel belang was voor het ontstaan van de Duitse taal, heeft de exacte geest van Calvijn veel bijgedragen aan de Franse taal zoals wij die vandaag kennen. Al berijmde hij maar een paar psalmen zelf (hij erkende spoedig dat hij hier geen speciaal talent voor had), de door hem geïnspireerde berijmingen van de Franse hofdichter Clément Marot zijn door de hele protestantse kerk overgenomen. Petrus Datheen kwam ook uit Noord-Frankrijk (Frans Vlaanderen) en verzorgde de eerste vertaling in het Nederlands. De moeder van Calvijn kwam uit Cambrai (Kamerijk – niet ver van Rijssel/ Lille – ook in Vlaanderen), en dat kan ook een minieme rol hebben gespeeld bij de verbreiding van het Calvinisme. John Knox bracht deze vorm van de Reformatie naar Schotland, waar het Presbyterianisme ging heten. Ouderlingen kregen naast de predikant een centrale rol in de kerk. Geen bisschoppen zoals in de R.K. kerk, bij de Lutheranen en de Anglicanen. En net als bij Luther terug naar de bron van onze wijsheid: de Bijbel. Vanuit Schotland ging het Presbyterianisme naar de Verenigde Staten, Canada en Australië. In Nederland was de Gereformeerde kerk (gebaseerd op de principes van Calvijn) vanaf de beeldenstorm tot begin 20ste eeuw de dominante christelijke kerk. Ook in Noord- en West-Duitsland vond het Calvinisme veel ingang.

Denk alleen al aan de Heidelbergse Katechismus. Nederland kent sinds 2004 de P.K.N. Duitsland ging ons 30 jaar eerder al voor met een groot kerkverband waar de volgelingen van Calvijn en Luther elkaar gevonden hebben.

Binnenkort meer over de reizen zelf.